Những năm gần đây, ngành nông nghiệp đã chủ động chuyển đổi số một cách mạnh mẽ, nhất là ứng dụng trí tuệ nhân tạo, quản trị dữ liệu, IoT, tự động hóa, truy xuất nguồn gốc… vào hoạt động sản xuất, chế biến, tiêu thụ nông sản.
Việc thực hiện chuyển đổi số bước đầu đã được áp dụng ở các lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản, lâm nghiệp được ghi nhận đã đem lại nhiều lợi ích, giúp phân tích dữ liệu về môi trường, thổ nhưỡng, con giống, cây trồng, các giai đoạn sinh trưởng.
Dựa trên những dữ liệu được cung cấp để đưa ra cách thức phù hợp như: Bón phân, tưới nước, phun thuốc bảo vệ thực vật, thu hoạch, lựa chọn con giống… trong chăm sóc cây trồng, vật nuôi, nhờ đó, giảm được chi phí, giảm ô nhiễm nguồn nước và đất đai, bảo vệ được sự đa dạng sinh học.

Theo các chuyên gia, ứng dụng công nghệ số vào sản xuất nông nghiệp có thể giảm được một nửa chi phí và công lao động, giảm khoảng 50% khí thải nhà kính và tăng khoảng 30% năng suất. Qua đó, giúp tăng năng suất lao động, nâng cao hiệu quả, bảo chất lượng, bảo vệ môi trường và nâng cao khả năng cạnh tranh của nông sản.
Đặc biệt, khi Việt Nam là một trong những nhà xuất khẩu hàng đầu thế giới, hàng hóa Việt Nam sẽ đối mặt với nhiều cuộc điều tra về thuế, hàng hoá hợp pháp.... Nếu doanh nghiệp ứng dụng số, chuyển đổi số sớm trong vận hành sản xuất, quản lý ngành hàng nông sản thì sẽ vượt qua được các "hàng rào" của các thị trường.
Tuy nhiên, theo Giám đốc Trung tâm chuyển đổi số, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Quốc Toản, chuyển đổi số ngành nông nghiệp vẫn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc liên quan đến các văn bản quy phạm pháp luật, hạ tầng số, thương mại nông sản qua môi trường số. Đặc biệt, nhân lực làm công tác chuyển đổi số còn hạn chế, thiếu kiến thức, kỹ năng và kinh nghiệm về chuyển đổi số; thiếu các cơ chế, chính sách phù hợp nhằm thu hút, tuyển dụng, đãi ngộ nhân lực có trình độ về chuyển đổi số, an toàn, an ninh thông tin...
Bên cạnh đó, hệ thống cơ sở dữ liệu về nông nghiệp hiện nay chưa thống nhất, đầy đủ. Thêm vào đó, tình trạng thiếu hụt nguồn nhân lực có trình độ cao về công nghệ thông tin trong lĩnh vực nông nghiệp. Ngoài ra, khả năng tiếp cận và ứng dụng công nghệ số của người dân, đặc biệt là ở khu vực vùng sâu, vùng xa còn hạn chế. Chính sách hỗ trợ cho các doanh nghiệp, tổ chức ứng dụng công nghệ số vào nông nghiệp chưa thật sự đầy đủ.
Trước thách thức hiện hữu, để thúc đẩy phát triển nông nghiệp số, ông Nguyễn Quốc Toản kiến nghị, cần nâng cao nhận thức số, tư duy số và hành động số; phát triển hạ tầng thương mại điện tử gắn với logistics nông nghiệp; đào tạo kỹ năng số của doanh nghiệp, hợp tác xã, nông dân từ sản xuất đến bán hàng. Cùng với đó, triển khai hiệu quả Chính phủ điện tử, Chính phủ số, nhất là nâng cấp chất lượng dịch vụ công; phát triển dữ liệu số nông nghiệp, nông dân số, xã hội số gắn với phát triển dữ liệu quốc gia về dân cư (Đề án 06).