Được biết Bộ Giáo dục và Đào tạo đã chính thức quyết định phương án "ba chung" cho kỳ thi tuyển sinh cao đẳng, đại học cả nước, sẽ được duy trì ít nhất là đến 2015.
"Chào bác em về..."
Hiệp hội các trường CĐ, ĐH ngoài công lập đã có ý kiến phản biện vì quyết định của Bộ không phù hợp với Luật Giáo dục Đại học có hiệu lực từ 1/1/2013.
Vậy chủ trương này đề nghị các trường CĐ, ĐH ngoài công lập "trình phương án tự chủ tuyển sinh" để Bộ duyệt nên hiểu như thế nào?
Theo ý kiến của Bộ, các trường sẽ được tự chủ tuyển sinh sau khi đã có phương án trình Bộ và được Bộ duyệt, điều này đồng nghĩa với việc nếu Bộ chưa duyệt thì các trường sẽ không được tự tuyển sinh.
Nền kinh tế, xã hội nước ta đã quá khốn khổ vì "cơ chế xin- cho", bao nhiêu tệ nạn phát sinh từ khâu thẩm định, phê duyệt dự án chắc không cần phải nêu dẫn chứng. Dư luận không thể không đặt câu hỏi, phải chăng đề xuất của Bộ GD& ĐT cũng chỉ là một biến thể của cơ chế xin- cho?
Nắm trong tay quyền thẩm định, việc bắt lỗi một điểm nhỏ nào đó trong phương án các trường đề xuất không phải là không thể và đương nhiên khi đó phương án "cần được bổ sung hoàn chỉnh lại".
Xin nêu một ví dụ:
Đại học Phan Châu Trinh (Hội An, Quảng Nam) là trường đầu tiên trình Bộ phương án tuyển sinh riêng [1]. Phương án tuyển sinh này "có năm tiêu chí, mỗi tiêu chí chiếm tỉ trọng 20% trong tiêu chuẩn xét tuyển, tương đương 20 điểm. Tổng điểm xét tuyển 100, trường sẽ lấy từ cao xuống thấp cho đến hết chỉ tiêu".
Với phương án tuyển sinh này Bộ GD& ĐT có quyền đặt vài câu hỏi đại loại:
1- Khi còn chỉ tiêu, có tuyển người tổng điểm năm tiêu chí dưới 10 điểm không?
2-"Tổng điểm xét tuyển 100" hay "tổng của năm tiêu chí xét tuyển là 100?"
3-Nếu tổng điểm xét tuyển là 100 thì người được 99 có bị trượt không?
Với một phương án chưa rõ ràng như vậy, việc ĐH Phan Châu Trinh chưa được cho phép tự tuyển sinh trong năm 2013 kể cũng không có gì lạ!
 |
|
Không cấm các trường tự chủ tuyển sinh nhưng phải trình phương án để Bộ xem xét. Ảnh minh họa |
Người viết chợt nhớ đến một chuyện ngụ ngôn: "Quỷ Cốc Tử nuôi một đàn khỉ, buổi sáng cho khỉ ăn hai đấu hạt dẻ, buổi chiều cho ăn ba đấu. Lũ khỉ kêu đói, phản đối ầm ĩ. Quỷ Cốc Tử tập hợp lũ khỉ lại và tuyên bố- từ nay buổi sáng các người được ăn ba đấu, buổi chiều hai đấu. Lũ khỉ vỗ tay hoan hỉ."
Không cấm các trường tự chủ tuyển sinh nhưng phải trình phương án để Bộ xem xét, có vẻ như Bộ chỉ có ... được chứ chả mất gì, Quỷ Cốc Tử nếu có tồn tại thật thì cũng phải "chào bác em về".
Không nghỉ thứ bẩy, chủ nhật
Khoản 2 Điều 34 Luật GDĐH ghi rõ: "Cơ sở GDĐH tự chủ quyết định phương thức tuyển sinh và chịu trách nhiệm về công tác tuyển sinh". Các trường được tự chủ tuyển sinh theo một trong ba hình thức "thi tuyển, xét tuyển hoặc kết hợp giữa thi tuyển và xét tuyển".
Các trường CĐ, ĐH ngoài công lập mong muốn thực hiện đúng quy định trong luật, việc cho phép các trường tự tuyển sinh nằm trong khuôn khổ của luật. Câu hỏi đặt ra là tại sao Bộ GD& ĐT vẫn còn cố tình đưa ra những quy định mà luật không đề cập, cố tình kéo dài thời gian không chịu thực thi luật? Không biết cách làm của Bộ GD& ĐT có thể bị xem là trái luật không?
Có một cách giải thích, rằng để Luật GDĐH đi vào cuộc sống, Bộ GD& ĐT cần chuẩn bị 36 văn bản dưới luật [2], với tốc độ như hiện nay, khi hoàn thành các văn bản đó bao nhiêu trường ngoài công lập sẽ không còn một sinh viên nào theo học? Đến lúc này "những cái chết được báo trước" [3] của các trường ngoài công lập sẽ có thêm một nguyên nhân nữa ngoài các nguyên nhân mà nhóm tác giả TS. Nguyễn Danh Bình - Đinh Lê Yên - Nguyễn Quốc Ngữ đã đề cập.
Được biết Hiệp hội các trường CĐ. ĐH ngoài công lập đã nhanh chóng "đề nghị các trường nếu thấy cần thiết, tích cực xây dựng đề án tuyển sinh riêng như Bộ trưởng Phạm Vũ Luận đã tuyên bố và khuyến khích, để trình Bộ xem xét cho thực hiên". [1]
Theo khuyến khích của Hiệp hội, 83 trường CĐ, ĐH ngoài công lập [4] sẽ có 83 phương án tuyển sinh riêng. Giả dụ mỗi phương án cần ba ngày thẩm định thì Bộ sẽ mất tám tháng làm việc liên tục, không nghỉ thứ bảy, chủ nhật. Còn nếu trừ tất cả ngày nghỉ trong năm thì chắc chắn phải mất hơn một năm mới thẩm định xong.
Một khía cạnh khác cũng nên đặt câu hỏi là tại sao Bộ GD& ĐT lại chỉ muốn "đàm phán song phương" với từng trường mà không muốn một phương án tổng thể?
Cách đặt vấn đề của Bộ GD& ĐT có phải là một cách làm khoa học? Bao nhiêu giấy mực, công sức, tiền của và thời gian phải đầu tư cho công việc này? Và rồi khi mấy chục phương án được thông qua liệu có bảo đảm sự công bằng đối với hàng vạn thí sinh trong cả nước?
Tại sao Bộ không gợi ý Hiệp hội các trường CĐ, ĐH ngoài công lập trình một phương án chung cho tất cả các trường thuộc Hiệp hội?
Nếu biết rằng Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt nam (VASEP) có thể thay mặt các doanh nghiệp kiện Bộ Thương mại Mỹ về mức thuế nhập khẩu cá da trơn, thì việc Hiệp hội các trường CĐ, ĐH ngoài công lập đệ trình một phương án tuyển sinh chung là hoàn toàn hợp lý và có tính khả thi cao. Có lẽ Bộ không nên nghi ngại kiểu "khôn ngoan đối đáp người ngoài, gà cùng một mẹ chớ hoài đá nhau".
Nói đi thì cũng phải nói lại, Hiệp hội các trường CĐ, ĐH ngoài công lập có rất nhiều vị có thâm niên trong ngành GD, có tâm huyết và trình độ. Việc chưa có phương án chung có thể là Hiệp hội chưa có đủ thời gian? Hay là tiếng nói của Hiệp hội chưa đủ mạnh để có thể trở thành "người đại diện hợp pháp" cho các trường?
Dù gì đi chăng nữa những người ngoài cuộc cũng thấy sốt ruột nên không thể theo "chủ nghĩa makeno", chỉ mong rằng cách nghĩ, cách làm ăn manh mún ngày xửa ngày xưa hoàn toàn không nên có ở một Bộ và một Hiệp hội được coi là toàn các bậc trí giả.
Dương Xuân Thành
-------------
[1] GDVN - Thứ ba 19/03/2013 07:37
[2] http://www.gdtd.vn/channel/3005/201302/Trien-khai-thi-hanh-Luat-Giao-duc-Dai-hoc
[3] http://gdtd.vn/channel/2741/201208/Di-tim-mo-hinh-phat-trien-1963231/
[4] http://tuoitre.vn/giao-duc/501101/cong-bo-danh-sach-cac-truong-dh-cd-cong-lap.html
.svg){kind=icon}
