>> Bỏ thi tốt nghiệp đồng nghĩa với việc 'chạy điểm'
>> Bỏ thi tốt nghiệp, giáo dục Việt Nam tan rã?
- Thưa ông, hiện đang có hai luồng ý kiến khác nhau. Một phía đề nghị bỏ kỳ thi tốt nghiệp THPT, và phía kia phản đối, cho rằng, nếu bỏ thi, chất lượng GD sẽ đi xuống, thậm chí tan rã. Ý kiến của ông thế nào?
- Học thì phải được kiểm tra, đánh giá, tôi không nói là bỏ thi tốt nghiệp mà là bỏ kỳ thi tốt nghiệp THPT được tổ chức như hiện nay.
Xin nhấn mạnh rằng, cần thay thế kỳ thi tốt nghiệp THPT hiện nay bằng một phương thức khác hợp lý hơn, bởi cách thi hiện nay bộc lộ nhiều khuyết điểm. Cụ thể, đó là kỳ thi gây áp lực lớn cho cả học sinh, phụ huynh và giáo viên; gây tốn kém nhiều sức lực, tiền bạc của xã hội....
Vậy nhưng kết quả cho thấy, không phản ánh chất lượng thực chất (kết quả không đáng tin cậy). Kết quả của một kỳ thi phụ thuộc vào người coi thi và công tác chấm thi, nhưng ở mỗi địa phương đều có sự khác nhau nên Bộ GD&ĐT không thể kiểm soát nổi vấn đề này. Nhiều địa phương có tỉ lệ đỗ tốt nghiệp gần 100%, vậy có thực chất không?
Do đó cần tìm một cách kiểm tra, đánh giá tốt hơn. Cách làm mới sẽ phải đánh giá thực chất hơn chất lượng dạy và học đồng thời làm sao để ít tốn kém nhất (cả công sức và tiền bạc)
- Ông có e ngại rằng nếu bỏ kỳ thi tốt nghiệp THPT, việc học tập của học sinh sẽ trở nên chủ quan, nhất là tâm lý những em chỉ cần có tấm bằng tốt nghiệp?
- Tôi xin nhắc lại là chúng ta không chủ trương học mà không có kiểm tra, đánh giá một cách chính xác. Ở đây chúng ta đề nghị không nên duy trì kỳ thi tốt nghiệp THPH nặng nề và không đáng tin cậy như hiện nay bằng các phương thức thích hợp. Do đó không có chuyện lo ngại học sinh sẽ lơ là trong việc học tập.
![]() |
TS Nguyễn Cam |
-Thưa ông bỏ kỳ thi tốt nghiệp trong bối cảnh giáo dục phổ thông dễ có nhiều quan hệ, chuyện này chuyện khác để có một bảng điểm đẹp cũng dễ xảy ra. Ông nghĩ sao về vấn đề này?
- Câu chuyện này trong xã hội chúng ta là không nhẹ nhàng chút nào. Muốn việc này hạn chế thì ngành giáo dục phải có cách thanh tra, giám sát thật nghiêm mà thôi. Và chuyện này thì lúc nào cũng có chứ đâu phải do thay đổi cách thi và đánh giá đâu?
- Nếu không tổ chức thi tốt nghiệp, việc đánh giá chất lượng giáo dục phổ thông sẽ dựa vào những tiêu chí gì? Hiên nay các địa phương có nên dựa vào số lượng học sinh giỏi tỉnh, thành phố, số lượng thí sinh đỗ đại học để đánh giá không?
- Có thể thấy rằng hiện nay không ít cơ quan quản lý giáo dục vẫn dựa vào các con số như tỉ lệ đậu tốt nghiệp, số học sinh giỏi các cấp, số học sinh đậu vào các trường đại học là bao nhiêu để đánh giá chất lượng đào tạo của một đơn vị giáo dục. Thế nhưng nếu chỉ có dựa vào các số liệu nêu trên thì cách đánh giá ấy quả là quá khiếm khuyết.
Đánh giá thành quả của một cơ sở giáo dục là phải đánh giá được quá trình phát triển và trưởng thành của cơ sở ấy thông qua các tiêu chí một cách toàn diện. Do đó việc thay đổi thi tốt nghiệp THPT sẽ không ảnh hưởng gì tới công cụ đánh giá chất lượng các cơ sở giáo dục .
Tôi cho rằng không nên chỉ trông chờ một kỳ thi để đánh giá cả một quá trình đào tạo. Bộ GD&ĐT cần tăng cường thanh tra, giám sát thật nghiêm việc thi học kỳ của các tỉnh, thành (06 học kỳ cho 03 năm học lớp 10,11, và 12). Sở GD&ĐT các tỉnh, thành thanh tra, giám sát chặt 06 kỳ thi nêu trên tại các trường THPT.
Nhưng xin nhấn mạnh, muốn làm tốt công việc trên thì các cấp quản lý phải tăng cường công tác kiểm định và đánh giá chất lượng các đơn vị giáo dục do mình quản lý. Nếu đơn vị yếu mà có tỉ lệ học sinh trên trung bình trong các kỳ thi học kỳ quá cao, hay số học sinh khá, giỏi quá đông thì lập tức cần có biện pháp xử lý ngay. Việc đánh giá chất lượng các cơ sở giáo dục phải được thực hiện một cách thường xuyên, mang tính khoa học và công khai kết quả.
- Thực trạng giáo dục cho thấy ngành giáo dục cần phải thay đổi quyết liệt. Ông có thể hiến kế cách nào đó để đảm bảo được chất lượng giáo dục ở mọi cấp học?
- Thay đổi phương thức thi cử, đánh giá chỉ là một trong nhiều việc mà ngành giáo dục cần thực hiện để đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước. Thế nhưng đây là một khâu đột phá rất quan trọng. Thi cử, đánh giá thế nào thì dạy và học sẽ như thế ấy. Thế nhưng điều đáng tiếc là lâu nay chúng ta cứ hô hào đổi mới phương pháp giảng dạy nhưng thi cử, đánh giá thì vẫn như cũ thì làm sao có kết quả thực chất
- Cảm ơn ông đã chia sẻ
Lê Huyền (thực hiện)