Trong quá trình xây dựng nông thôn mới, xã Mường Lèo (Sơn La) xác định tiêu chí môi trường là một trong những tiêu chí quan trọng nhưng cũng gặp nhiều khó khăn do điều kiện kinh tế - xã hội đặc thù.

Trước thực tế đó, chính quyền xã đã chú trọng đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân về bảo vệ môi trường, tạo chuyển biến rõ rệt trong cộng đồng.

Mường Lèo có 13 bản, với 780 hộ, có 5 dân tộc Thái, Mông, Khơ Mú, Lào, Kinh cùng sinh sống. Trước đây, bà con chưa quan tâm công tác vệ sinh môi trường, vẫn còn tình trạng xả rác bừa bãi, nuôi nhốt và thả rông gia súc dưới gầm sàn; không thu gom vỏ bao thuốc bảo vệ thực vật, nhất là ở các bản xa trung tâm.

W-6b6f2666 bd13 4df8 a1a3 f00a2064d2dd.jpg
 71% số hộ trên địa bàn xã có nhà tiêu, nhà tắm hợp vệ sinh.

Từ năm 2023 đến nay, xã Mường Lèo đã phối hợp chặt chẽ với các ban ngành, đoàn thể như Mặt trận Tổ quốc, Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên… tổ chức hàng chục buổi truyền thông trực tiếp tại bản, lồng ghép trong các buổi họp dân, sinh hoạt cộng đồng. Nội dung tuyên truyền tập trung vào việc giữ gìn vệ sinh môi trường, xử lý rác thải sinh hoạt đúng cách, không thả rông gia súc, trồng cây xanh và xây dựng cảnh quan nông thôn xanh – sạch – đẹp.

Đặc biệt, cán bộ xã “đi từng ngõ, gõ từng nhà” để vận động bà con không xả rác bừa bãi, biết cách phân loại và xử lý rác hữu cơ tại hộ gia đình. Nhờ cách làm này, người dân từng bước thay đổi thói quen sinh hoạt, chủ động tham gia dọn dẹp đường làng, ngõ xóm, xây dựng hố rác hợp vệ sinh tại hộ và tổ chức ngày “Thứ bảy xanh” hàng tuần.

Việc truyền thông được triển khai gần gũi, dễ hiểu, phù hợp với ngôn ngữ, phong tục của đồng bào dân tộc thiểu số. Địa phương luôn lấy người dân làm trung tâm để họ thấy rõ lợi ích thiết thực khi giữ gìn môi trường sạch đẹp cho chính gia đình và cộng đồng.

Theo ông Lò Văn Thành, Phó Chủ tịch UBND xã Mường Lèo, xã đã đẩy mạnh tuyên truyền thay đổi nhận thức, thói quen của nhân dân; phát huy vai trò tiên phong gương mẫu của cán bộ, đảng viên trong bảo vệ môi trường, giữ gìn vệ sinh nơi làm việc, vận động nhân dân trồng hoa ven đường, xây và sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh. 

Đồng thời, tích cực hướng dẫn, vận động nhân dân vệ sinh khu dân cư, khử trùng chuồng trại, khơi thông cống rãnh, xử lý rác thải và xây dựng công trình vệ sinh đạt chuẩn; nhất là đưa gia súc ra khỏi gầm sàn.

Xã phối hợp với Trung tâm Kỹ thuật nông nghiệp tổ chức tập huấn cho nhân dân về sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, thu gom và xử lý rác thải đúng quy định. Chỉ đạo các tổ chức, đoàn thể lồng ghép tiêu chí môi trường vào phong trào, hoạt động hội, như: Hội Phụ nữ với phong trào “5 không, 3 sạch”; Đoàn Thanh niên đẩy mạnh “Ngày thứ 7 tình nguyện”, “Ngày chủ nhật xanh”. Các hội, đoàn thể cũng phân công hội viên hỗ trợ hộ neo đơn, gia đình chính sách làm nhà vệ sinh, đào hố rác.

Cùng với tuyên truyền, xã Mường Lèo chú trọng phát triển các mô hình tổ tự quản về môi trường ở các bản như: “Đoạn đường tự quản”, “Tuyến đường hoa”, “Nhà sạch - vườn đẹp”. Qua đó, người dân không chỉ là đối tượng thụ hưởng mà còn trở thành chủ thể tích cực trong công tác bảo vệ môi trường.

Dù còn nhiều khó khăn về hạ tầng và nhận thức không đồng đều giữa các bản, nhưng với sự kiên trì trong công tác truyền thông và sự đồng lòng của nhân dân, tiêu chí môi trường ở Mường Lèo đã đạt những kết quả tích cực. Nhiều bản đã xây dựng được khu dân cư kiểu mẫu về vệ sinh môi trường, tạo tiền đề để xã phấn đấu hoàn thành các tiêu chí còn lại trong Chương trình xây dựng nông thôn mới.

Việc đẩy mạnh truyền thông, nâng cao ý thức người dân không chỉ góp phần hoàn thành tiêu chí môi trường, mà còn là giải pháp quan trọng để giữ gìn sự bền vững trong xây dựng nông thôn mới tại một xã vùng biên như Mường Lèo.

Nhờ triển khai đồng bộ các biện pháp, đến nay, 71% số hộ có nhà tiêu, nhà tắm hợp vệ sinh; 65,5% hộ chăn nuôi có chuồng trại đảm bảo vệ sinh môi trường. Toàn xã có 11/13 bản được đầu tư công trình nước sinh hoạt tập trung, 70,2% hộ dân sử dụng nước hợp vệ sinh.