Quãng thời gian ngắn tại trại Davis cách đây hơn 50 năm là một kỷ niệm khắc sâu trong tâm trí Đại tá Nguyễn Văn Tuấn. Đến nay, ông vẫn nhớ rõ “từng giờ từng phút” gần 3 ngày sống giữa rào thép gai ở nội đô Sài Gòn - Gia Định.
Trưa 30/4/1975, hai xe tăng mang số hiệu 843 và 390 dẫn đầu đội hình xe tăng của quân giải phóng tiến vào dinh Độc Lập - trung tâm đầu não cuối cùng của chính quyền Sài Gòn.
XEM CLIP:
Xe tăng 843 là chiếc đầu tiên đâm vào cổng phụ bên phải của dinh Độc Lập. Ngay sau đó, xe tăng 390 phá cổng chính và tiến vào sân trước của dinh, đánh dấu chấm hết cho cuộc chiến phi nghĩa chia cắt dân tộc Việt Nam suốt 20 năm.
Vào lúc 11h30, Trung úy Bùi Quang Thận đã hạ lá cờ Việt Nam cộng hòa trên nóc dinh Độc Lập xuống và kéo lá cờ Chính phủ cách mạng lâm thời cộng hòa miền Nam Việt Nam lên.
Sau đó, các chiến sĩ quân giải phóng hộ tống Tổng thống và Thủ tướng chính quyền Sài Gòn - Dương Văn Minh và Vũ Văn Mẫu - đến Đài phát thanh Sài Gòn để đọc tuyên bố đầu hàng, nhằm tránh thêm thương vong không cần thiết.
Tại phòng thu của Đài phát thanh Sài Gòn, lúc 14h30 ngày 30/4/1975, Tổng thống Dương Văn Minh thay mặt toàn bộ nội các của chính phủ Sài Gòn đọc tuyên bố đầu hàng vô điều kiện: “Tôi, Đại tướng Dương Văn Minh, Tổng thống chính quyền Sài Gòn, kêu gọi quân lực Việt Nam Cộng hòa hạ vũ khí đầu hàng không điều kiện Quân giải phóng miền Nam Việt Nam. Tôi tuyên bố chính quyền Sài Gòn từ trung ương đến địa phương phải giải tán hoàn toàn, giao toàn bộ chính quyền từ Trung ương đến địa phương cho Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam".
Sau đó, Thủ tướng chính quyền Sài Gòn Vũ Văn Mẫu phát biểu trực tiếp trên đài: “Trong tinh thần hòa giải và hòa hợp dân tộc, tôi, giáo sư Vũ Văn Mẫu, Thủ tướng, kêu gọi tất cả các tầng lớp đồng bào hãy vui vẻ chào mừng ngày hòa bình của dân tộc và trở lại sinh hoạt bình thường. Chuyên viên của các cơ quan hành chánh quay về vị trí cũ dưới sự hướng dẫn của chính quyền cách mạng”.
Cuối cùng, thay mặt các đơn vị quân giải phóng đánh chiếm dinh Độc Lập, Trung tá - Chính ủy Bùi Văn Tùng đọc lời tiếp nhận đầu hàng: “Chúng tôi đại diện lực lượng quân Giải phóng miền Nam Việt Nam long trọng tuyên bố Thành phố Sài Gòn đã được giải phóng hoàn toàn, chấp nhận sự đầu hàng không điều kiện của tướng Dương Văn Minh, Tổng thống chính quyền Sài Gòn”.
Bản tin chiến thắng phát trên sóng Đài Tiếng nói Việt Nam ngày 30/4/1975
Ngay trong ngày 30/4/1975, Đài Tiếng nói Việt Nam đã phát đi “Bản tin chiến thắng”, tạo ra hiệu ứng mạnh mẽ với công chúng và trở thành cột mốc lịch sử đầy ý nghĩa.
Hiện nay, băng thu âm “Bản tin chiến thắng” được lưu giữ tại Trung tâm sản xuất và lưu trữ chương trình của Đài.
Theo băng thu âm, “Bản tin chiến thắng” mở đầu với lời xướng của phát thanh viên (PTV) Tuyết Mai: “Mời đồng bào và chiến sĩ cả nước nghe tin Chiến dịch Hồ Chí Minh đã toàn thắng. Thành phố Sài Gòn hoàn toàn giải phóng. Cờ Chính phủ cách mạng lâm thời cộng hòa miền Nam Việt Nam đã tung bay trên nóc Phủ Tổng thống ngụy quyền”.
Đáng tiếc, theo thời gian, chất lượng đoạn thu âm lời xướng này không còn nguyên vẹn như phần còn lại của “Bản tin chiến chiến thắng”.
TS Nguyễn Nhã đã ghi âm toàn bộ chương trình Đài phát thanh Sài Gòn, trong đó có lời tuyên bố đầu hàng của Tổng thống Dương Văn Minh:
Tiếp theo lời xướng, PTV Nguyễn Thơ đọc nội dung: “Theo Thông tấn xã Giải phóng… Đúng 11h30 ngày 30/4/1975, cờ Chính phủ cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam đã tung bay trên nóc Phủ Tổng thống ngụy quyền và ở khắp thành phố. Thành phố Sài Gòn mang tên Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại đã hoàn toàn giải phóng”.
Sau khi PTV Nguyễn Thơ đọc xong nội dung bản tin lần đầu tiên, PTV Tuyết Mai tiếp tục cất tiếng: “Sau đây chúng tôi xin đọc lại”, rồi đọc lại lời xướng và nội dung bản tin thêm một lần nữa.
Dưới đây là nội dung “Bản tin chiến thắng” theo băng lưu trữ tại Trung tâm Sản xuất và Lưu trữ chương trình - Đài Tiếng nói Việt Nam:
"Chiến dịch Hồ Chí Minh đã toàn thắng, thành phố Sài Gòn đã hoàn toàn giải phóng, cờ Chính phủ cách mạng lâm thời cộng hòa miền Nam Việt Nam đã tung bay trên nóc Phủ Tổng thống ngụy quyền.
Theo Thông tấn xã Giải phóng, tiếp theo những thắng lợi cực kỳ to lớn có ý nghĩa chiến lược, từ đầu tháng 3 năm 1975, quân và dân ta ở miền Nam đã đẩy mạnh Tổng tiến công và nổi dậy nhằm đập tan ngụy quyền tay sai cho Mỹ, giải phóng thành phố Sài Gòn và các tỉnh ở đồng bằng sông Cửu Long. Chiến dịch lịch sử này được mang tên là Chiến dịch Hồ Chí Minh.
Đúng 17h ngày 26/4/1975, chiến dịch bắt đầu. Với nhiều trận đánh hiệp đồng binh chủng, kết hợp chặt chẽ tiến công với nổi dậy, tác chiến với binh vận, quân và dân ta đã đập tan tập đoàn phòng ngự phía Đông của địch ở Xuân Lộc, Long Thành, Biên Hòa; tuyến phòng ngự phía Nam của địch ở Tân An, Bình Chánh; tuyến phòng ngự phía Bắc và Tây Bắc của địch ở Tân Uyên, Đồng Dù, Củ Chi; hình thành thế bao vây cô lập hoàn toàn quân địch trong thành phố Sài Gòn.
Quân và dân ta đã tiêu diệt và làm tan rã toàn bộ các sư đoàn ngụy số 5, 18, 25, nhiều lữ đoàn lính nhảy dù, lính thủy đánh bộ, kỵ binh thiết giáp, quân biệt động, tiêu diệt và làm tan rã quân đoàn 3 ngụy.
Thừa thắng, đêm 29 rạng ngày 30/4/1975, các binh đoàn chủ lực của quân giải phóng và các lực lượng vũ trang tại chỗ từ nhiều hướng đã đánh thẳng vào căn cứ quân sự của địch trong nội thành Sài Gòn, chiếm sân bay Tân Sơn Nhất, Bộ Tổng tham mưu ngụy, Trung tâm thông tin Phú Lâm và các mục tiêu quân sự khác.
Phối hợp chặt chẽ với mũi tiến công quân sự, đồng bào trong và ngoài thành phố Sài Gòn đã nổi dậy đập tan bộ máy kìm kẹp của địch, giành quyền làm chủ ở nhiều khu vực quan trọng.
Trước sức tiến công và nổi dậy áp đảo của quân và dân ta, quân địch đã buộc phải hạ vũ khí đầu hàng không điều kiện, quân giải phóng đã nhanh chóng chiếm lĩnh các sở chỉ huy, các căn cứ quân sự, các công sở và các vị trí quan trọng trong thành phố.
Đúng 11h30 ngày 30/4/1975, cờ Chính phủ cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam đã tung bay trên nóc Phủ Tổng thống ngụy quyền và ở khắp thành phố. Thành phố Sài Gòn mang tên Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại đã hoàn toàn giải phóng".
Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử là chiến dịch tiến công chiến lược binh chủng hợp thành có quy mô lớn nhất trong lịch sử chiến đấu của quân đội ta.
Thắng lợi cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước là thắng lợi vĩ đại nhất, là tiền đề vững chắc cho dân tộc tiến hành thành công công cuộc Đổi mới, để đất nước có tiềm lực vững chắc bước vào kỷ nguyên phát triển, kỷ nguyên giàu mạnh.
.svg){kind=icon}
