Phát triển nông nghiệp theo hướng hiện đại
Là quê hương của Chủ tịch Hồ Chí Minh, huyện Nam Đàn (Nghệ An) luôn khắc ghi lời dạy của Người, không ngừng đổi mới và tiên phong trong các phong trào thi đua yêu nước, đặc biệt là Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM). Bằng tư duy đột phá và tầm nhìn chiến lược, địa phương đang từng bước khẳng định vai trò dẫn dắt trong hành trình hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn gắn với giữ gìn giá trị văn hóa truyền thống.
Xác định nông nghiệp vẫn là nền tảng phát triển bền vững, Nam Đàn tập trung ứng dụng mạnh mẽ tiến bộ khoa học kỹ thuật, đẩy mạnh chuyển giao công nghệ và phát triển nông nghiệp theo hướng hiện đại. Hàng loạt mô hình sản xuất nông nghiệp công nghệ cao, canh tác theo tiêu chuẩn VietGAP, hữu cơ, sản xuất theo chuỗi giá trị từ đầu vào đến đầu ra đang được triển khai hiệu quả.
Các sản phẩm nông nghiệp đặc trưng như sen, chanh, lúa chất lượng cao, rau màu an toàn… ngày càng khẳng định thương hiệu trên thị trường, không chỉ mang lại giá trị kinh tế cao mà còn góp phần lan tỏa hình ảnh vùng quê trù phú, văn minh.

Hiện toàn huyện có 38 hợp tác xã (HTX) nông nghiệp hoạt động hiệu quả, phủ khắp 17/17 xã, thị trấn. Theo đánh giá năm 2024, có 10 HTX hoạt động tốt (chiếm 38%), 23 HTX khá (60,5%) và chỉ có 3 HTX ở mức trung bình. Mỗi HTX đạt doanh thu trung bình 1,82 tỷ đồng, lợi nhuận khoảng 286 triệu đồng/năm.
Đáng chú ý, các HTX đang tạo việc làm ổn định cho khoảng 2.500 lao động thường xuyên, góp phần nâng cao thu nhập, đảm bảo an sinh xã hội và giảm nghèo bền vững ở khu vực nông thôn.
Nhiều HTX tại Nam Đàn đang phát huy vai trò đầu mối trong liên kết sản xuất tiêu thụ sản phẩm, từng bước hình thành hệ sinh thái nông nghiệp bền vững. Tiêu biểu như HTX Chế biến chanh Nam Kim vừa hỗ trợ nông dân kỹ thuật canh tác vừa chế biến sâu các sản phẩm từ chanh như tinh dầu, siro, nước ép… mang lại giá trị gia tăng cao. HTX Nông nghiệp Sen Quê Bác cũng đang khai thác hiệu quả thế mạnh vùng trồng sen, phát triển đa dạng sản phẩm từ sen gắn với du lịch trải nghiệm và quảng bá văn hóa địa phương.
Đột phá trong tổ chức sản xuất và chuyển đổi cơ cấu cây trồng
Với cây lúa, Nam Đàn đã chủ động xây dựng các cánh đồng lớn, liên kết sản xuất theo chuỗi với doanh nghiệp từ khâu giống đến tiêu thụ. Nhiều giống lúa chất lượng cao như VT868, Phú Ưu 978, CNC11, QR1, VNR10… được đưa vào sản xuất đại trà, đạt năng suất 66 – 68 tạ/ha, cao hơn đại trà từ 3 – 4 tạ/ha. Giá trị gia tăng từ 1,2 – 1,5 triệu đồng/tấn đã tạo động lực mạnh mẽ cho nông dân nâng cao thu nhập.
Ngoài ra, Nam Đàn còn đẩy mạnh trồng rau màu và cây ăn quả. Huyện đã quy hoạch và phát triển nhiều vùng sản xuất rau an toàn ứng dụng công nghệ cao như nhà lưới, nhà màng, cấp mã số vùng trồng. Nhiều loại rau củ như hoa lý, bí xanh, khoai tây, dưa lưới, nho... được trồng theo hướng hàng hóa, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường.
Từ năm 2020 đến nay, huyện đã chuyển đổi hơn 65ha đất đồi, bãi bồi, ruộng trũng kém hiệu quả sang trồng cây ăn quả có giá trị kinh tế cao, áp dụng công nghệ tưới tiết kiệm nước tại các xã Khánh Sơn, Nam Anh, Nam Xuân, Thượng Tân Lộc...
Cùng với chuyển đổi cây trồng, Nam Đàn đặc biệt chú trọng cơ giới hóa nông nghiệp. Huyện hiện có hơn 1.250 máy móc thiết bị các loại, tăng gần 300 máy so với năm 2021, góp phần giảm công lao động, tăng năng suất lao động trong nông nghiệp.
Trong lĩnh vực chăn nuôi, nhiều trang trại quy mô lớn đã đầu tư hệ thống máng ăn, máng uống tự động, máy phối trộn, máy ủ thức ăn và máy sấy tia UV, máy phun thuốc tự động, tăng tính chủ động và kiểm soát hiệu quả dịch bệnh.
Đặc biệt, toàn huyện đã tích tụ được hơn 150ha đất liền vùng (từ 3ha trở lên) tại các xã như Nghĩa Thái, Trung Phúc Cường, Nam Anh, Khánh Sơn… phục vụ sản xuất nông nghiệp quy mô lớn. Đây là tiền đề quan trọng để áp dụng đồng bộ khoa học kỹ thuật, cơ giới hóa và số hóa toàn diện trong sản xuất nông nghiệp.
Với nền tảng nông nghiệp vững vàng, Nam Đàn đang tiếp tục tiến bước vững chắc bảo đảm các tiêu chí xây dựng NTM nâng cao và kiểu mẫu. Đến nay, huyện đã có 18/18 xã đạt chuẩn NTM (100%), trong đó 15 xã đạt chuẩn NTM nâng cao (83,3%) và 7 xã đạt NTM kiểu mẫu (38,9%). Ngày 14/5/2025, huyện đã được công nhận đạt chuẩn NTM nâng cao năm 2024; thu nhập bình quân đầu người năm 2024 đạt 66,15 triệu đồng/năm, tỷ lệ hộ nghèo đa chiều giảm còn 1,83%.
Nam Đàn đang trở thành một hình mẫu tiêu biểu cho sự phát triển NTM hiện đại, nơi truyền thống, đổi mới sáng tạo và công nghệ cao cùng hội tụ, hướng đến mục tiêu "nông thôn giàu đẹp, văn minh, đáng sống".