Tro-ly-nguoi-khuyet-tat.jpg
Với MAPPED - người khuyết tật sẽ không còn phải mất hàng giờ chờ xe bus có hỗ trợ xe lăn

.

Tất cả xe bus đều thân thiện với xe lăn và bảng giờ tàu chạy phát ra âm thanh dành cho người khiếm thị. Đó là mong muốn của hầu hết những người khuyết tật. Tuy nhiên, trong khi thực tế chưa thể được như vậy thì các nhà nghiên cứu châu Âu đã phát triển một hệ thống hỗ trợ định hướng cá nhân nhằm giúp người tàn tật sử dụng phương tiện giao thông công cộng dễ dàng hơn.

Dự án thân thiện với người khuyết tật

Người ngồi xe lăn có thể “chết dí” ở một bến xe cách nhà vài cây số nếu xe bus hỗ trợ xe lăn không tới. Người khiếm thị có thể lạc đường trong khi cố gắng lên tàu hỏa mà không có người giúp đỡ. Chính vì vậy, nhiều người tàn tật ngại sử dụng phương tiện giao thông công cộng và điều này hạn chế quyền tự do của họ.

Để giải quyết vấn đề này, Liên minh châu Âu đã tài trợ một dự án mang tên MAPPED (lập bản đồ), theo đó các nhà nghiên cứu đã phát triển một phần mềm định hướng cá nhân dựa trên hệ thống định vị toàn cầu (GPS) dành riêng cho người khuyết tật. Phần mềm tích hợp thông tin về lịch trình các tuyến tàu xe và những địa điểm mà người tàn tật quan tâm trên đường đi.

“Địa điểm quan tâm của người tàn tật thường khác xa điểm quan tâm của bạn hay tôi” - Gary Randall, nghiên cứu gia của Công ty BMT (Anh) và điều phối viên của dự án MAPPED, phát biểu. Người gặp khó khăn về vận động có thể muốn biết liệu một nhà hàng nào đó có thang máy hay không, trong khi người khiếm thị muốn biết siêu thị có nhân viên hỗ trợ họ mua hàng hay không.

Với việc được báo trước tuyến xe bus, xe điện ngầm hoặc tàu hỏa nào thân thiện với người tàn tật, những người gặp khó khăn về vận động hoặc nghe nhìn có thể lập trình chuyến đi của mình. Trên đường di chuyển, họ có thể dùng điện thoại thông minh hoặc máy tính cầm tay để truy cập các dịch vụ liên quan đến vị trí, ví dụ làm rõ các điểm cần lưu ý trên đường đi, cảnh báo chướng ngại vật, thay đổi lộ trình…

Những thông tin như vậy có thể truy cập không dây từ một cơ sở dữ liệu nạp sẵn. Dữ liệu sẽ được gửi tới người dùng dưới nhiều định dạng khác nhau tùy theo nhu cầu của từng người, có thể là bản đồ trình bày dưới dạng hình ảnh hoặc chỉ dẫn dưới dạng âm thanh.

Hiệu quả bước đầu

Các đợt thử nghiệm với nhiều phiên bản của hệ thống định hướng cá nhân ở Anh cho thấy người tàn tật nhìn chung phản ứng tích cực với hệ thống này. Có 84% người tàn tật tham gia thử nghiệm nói rằng họ thấy công cụ hỗ trợ kiểu như MAPPED rất hữu ích đối với cuộc sống hàng ngày của mình. Tuy nhiên, các đợt thử nghiệm cũng cho thấy một số khó khăn phải vượt qua trước khi hệ thống đi vào hoạt động.

Người dùng có xu hướng tìm mua thiết bị trợ giúp cá nhân kỹ thuật số (PDA) sản xuất hàng loạt với các phần mềm cài sẵn. PDA loại này khó sử dụng vì phím bấm và màn hình nhỏ, trong khi độ chính xác của thông tin GPS cần được nâng cao để việc vạch sẵn lộ trình quy mô nhỏ thực sự có hiệu quả. Các thiết bị di động đời mới thân thiện với người dùng, tích hợp la bàn kỹ thuật số cùng với Galileo - hệ thống định vị mới của châu Âu - sẽ giải quyết các khó khăn trên trong một vài năm tới.

Một vấn đề nữa là việc thu thập thông tin về lịch trình tàu xe và đặc biệt là tính năng hỗ trợ người tàn tật của các địa điểm như nhà hàng, bảo tàng, cửa hàng, siêu thị… “Trong giai đoạn thử nghiệm, chúng tôi phải đến tận từng nhà hàng và rạp chiếu phim để tìm hiểu. Rõ ràng là giải pháp này không thực tế” - Randall nói. Vì vậy, các nhà nghiên cứu đã tính đến khả năng cho phép người dùng, chủ yếu là người khuyết tật và khách du lịch, tự bổ sung thông tin.

Hệ thống định vị Galileo

Khác với GPS của Mỹ và GLONASS của Nga, Galileo là hệ thống vệ tinh định vị toàn cầu do Liên minh châu Âu xây dựng và do các tổ chức dân dụng, phi quân sự quản lý, vận hành. Dự kiến sau khi đi vào hoạt động vào năm 2011 hoặc 2012, Galileo sẽ cung cấp 4 dịch vụ chính. Dịch vụ mở miễn phí với mọi đối tượng, độ chính xác đối với máy thu 2 tần số (L1 và E5A) là 4 m cho phương ngang và 8 m cho chiều thẳng đứng, riêng với máy thu 1 tần số (L1) là 15 m và 35 m (tương đương với GPS hiện nay). Dịch vụ trả tiền dành cho đối tượng cần độ chính xác dưới 1 m, được cung cấp qua tần số E6. Dịch vụ cứu hộ dành riêng cho hoạt động cứu hộ, có độ bảo mật cao và tính năng chống nhiễu sóng. Dịch vụ công có độ tin cậy cao dành riêng cho chính phủ và quân đội thành viên của Liên minh châu Âu.

(Theo IST Results)

Đọc toàn bộ bài viết trên báo Bưu điện Việt Nam số 94 ra ngày 06/10/2008