Amazon là một công ty yêu cầu hiệu suất công việc cực cao và môi trường làm việc vô cùng khắc nghiệt. Nhờ đó, bạn có thể nhận được một túi giấy vệ sinh ngay trước cửa nhà chỉ trong vòng 24 giờ. Nhưng tình yêu đối với sự chính xác và các con số của CEO Amazon Jeff Bezos còn vượt xa hơn việc “hoàn thành đơn hàng” và “cạnh tranh giá cá”. Nó nằm trên tất cả mọi ngóc ngách của nơi làm việc.

Cách đây ít ngày, tờ The New York Times (NYT) đã đăng tải một bài viết có tên “Inside Amazon: Wrestling Big Ideas in a Bruising Workplace". Hai tác giả bài viết Jodi Kantor và David Streitfeld đã phỏng vấn hơn 100 nhân viên đã và đang làm việc tại Amazon và khắc họa môi trường làm việc ở Amazon vô cùng “kinh khủng”.

Mở đầu, bài báo nhắc đến việc các nhân viên Amazon mới được tuyển dụng phải xếp hàng để chuẩn bị cho những chuỗi ngày làm việc không ngừng nghỉ ở Amazon.

Các nhân viên tại Amazon đều có thể dụng một hệ thống gọi là “Anytime Feedback Tool”, nhờ đó mọi nhân viên đều có quyền tố cáo, chỉ trích hoặc khen ngợi những đồng nghiệp của mình một cách bí mật. Những phản ánh này sẽ được gửi trực tiếp lên cấp cao hơn và có thể được sử dụng trong bản đánh giá hiệu suất hàng tuần hoặc hàng tháng tại Amazon. Những nhân viên này sẽ được đánh giá định kỳ và người quản lý  sẽ buộc phải sa thải một số nhân viên có điểm đánh giá thấp dựa trên một hạn mức nhất định.

Đây là một ý tưởng không quá tệ, nhưng theo phỏng vấn trên tờ NYT, các tiêu chuẩn của Amazon vô cùng lố bịch. Công ty này cố gắng vắt cạn các nhân viên của mình và chỉ để cho họ ra đi sau khi họ kiệt quệ. Ví dụ, các nhà quản lý muốn nhận được email ngay lập tức kể cả vào lúc nửa đêm, khi nhân viên nói rằng kết nối internet của mình có vấn đề trong lúc họ đang đi du lịch, lập tức họ bị cấp quản lý phàn nàn. Amazon tự gọi các tiêu chuẩn của mình là “cao một cách quá đáng” và một cựu nhân viên của công ty này đã phát biểu: “Amazon là nơi những người lập được thành tích vẫn cảm thấy bản thân mình tệ hại”.

Tờ NYT còn tiết lộ thêm một vài trường hợp như khi nhân viên bị ốm, có chuyện buồn hoặc gặp vấn đề khó khăn trong cuộc sống thì đều bị đẩy ra khỏi công ty. Một người phụ nữ bị sảy thai bị công ty điều đi công tác ngay sau khi cô vừa mất một cặp song thai. Một người phụ nữ khác đang phục hồi sau quá trình điều trị ung thư vú bị chấm điểm hiệu suất thấp và bị cảnh báo có thể mất việc… Bài viết trên trang New York Times còn có đoạn viết: “Gần như tất cả những người tôi đã làm việc cùng đều từng khóc ngay trên bàn làm việc”.

Dù ai cũng biết rằng Amazon là một công ty thành công, nhưng bức tranh tờ NYT vẽ ra về công ty này lại chẳng hề tốt đẹp. Thế nhưng có một thực tế không thể phủ nhận là Amazon đã tạo ra những sản phẩm có tính cạnh tranh cao và liên tục phát triển trong những năm trở lại đây,

Trong một bài trả lời phỏng vấn trang The Verge, đại diện Amazon cho biết “mặc dù chúng tôi không bình  luận về từng trường hợp cá nhân được nêu trong bài báo nhưng chúng tôi đã nhanh chóng nhận được những phản hồi của chính các nhân viên đang làm việc cho Amazon”. Phát ngôn viên của Amazon cho biết, bài báo này “rõ ràng là không chính xác”.

“Phản hồi của các nhân viên” mà đại diện Amazon nói đến chính là bài viết của anh Nick Ciubotariu đăng trên LinkedIn. Theo hồ sơ trên LinkedIn, anh Ciubotariu hiện đang giữ vị trí Trưởng nhóm phát triển hạ tầng mảng Trải nghiệm tìm kiếm của Amazon.

Anh này đã đăng một bài viết khá dài, phản bác các lập luận của bài viết trên trang NYT và bênh vực Amazon. Anh cho biết không ai yêu cầu hay bắt buộc anh viết bài viết này, nhưng sau khi đọc và nhận thấy bài báo gây tác động không tốt đến tư tưởng của các nhân viên Amazon, anh thấy mình cần phải lên tiếng.

Trong bài viết của mình, Ciubotariu tự nhận “Tôi làm việc ở Amazon và tôi đưa ra quan điểm cá nhân mình. Tôi không phải là một nguồn tin nặc danh nào đó, và tôi cũng không phải là thứ gì đó được nhà báo dựng nên”. 18 tháng công tác với vai trò trưởng nhóm kỹ sư, Ciubotariu vừa là kỹ sư vừa là một người quản lý, và anh cũng trải nghiệm các tiêu chuẩn về tuyển người cũng như quản lý ở Amazon.

Trong bài viết, Ciubotariu lật lại từng luận điểm của bài báo trên NYT. Ví dụ như bài báo có đăng về việc các nhân viên phải xếp hàng để chuẩn bị cho ngày đầu tiên làm việc tại Amazon nhưng anh Nick cho biết trong ngày đầu tiên, anh được phát laptop, được chào đón, được ăn một bữa sáng thịnh soạn, được cung cấp thông tin về công ty… chứ không phải xếp hàng gì cả.

Bài báo trên NYT có đoạn viết: “Tại Amazon, các nhân viên được khuyến khích mổ xẻ ý kiến của nhau trong các buổi họp, những buổi làm việc cực nhọc và kéo dài đến tối khuya (các email vẫn xuất hiện lúc quá nửa đêm kèm theo những câu hỏi như vì sao không trả lời thư)…”.

Thế nhưng anh Ciubotariu cho biết điều này là hoàn toàn không chính xác. Mọi vấn đề đều được đưa ra tranh luận và hội ý công khai. Tất cả những buổi tranh luận đều diễn ra trong không khí tôn trọng và lịch sự. Anh Nick cũng cho biết trong 18 tháng làm việc tại Amazon, anh không hề phải làm việc bất cứ cuối tuần nào nếu anh không muốn và cũng không nhắn tin hỏi anh vì sao email lại không được trả lời.

Trong bài đăng của mình, kỹ sư Ciubotariu cũng nhắc đến hệ thống “Anytime Feedback”. Đôi khi anh cũng nhận được các lời đóng góp và nhận xét nhưng đều mang tính xây dựng và tích cực. Bản thân anh đôi lúc cũng gửi những lời nhận xét đến cho người khác và phần lớn là tích cực. Có những người hoàn toàn không bao giờ dùng đến hệ thống này. Nhưng dù gì đi nữa, đây chắc chắn cũng không phải là một công cụ để bôi nhọ lẫn nhau.

Ngay đến chuyện các nhân viên khóc trên mặt bàn cũng bị anh Ciubotariu phản pháo. Anh viết: “Tôi không biết Ben Olson [người được tờ NYT phỏng vấn và đã phát biểu câu nói đó] và tôi cũng không biết anh ta rời công ty khi nào. Nhưng nếu câu chuyện này là đúng, vị quản lý của anh ta, dù là bất cứ ai, cũng sẽ thấy xấu hổ. Tôi đã ở đây được 18 tháng và tôi chưa từng nhìn thấy ai khóc. Và nếu đó là sự thực xảy ra ở mảng tiếp thị sạch, Ben đáng lẽ phải phản ánh ngay… Các cấp quản lý và đội ngũ quản lý nhân sự của Amazon sẽ lập tức để mắt đến vấn đề này”. Ngoài ra, anh này cho biết nhóm của anh còn tổ chức những ngày "Thứ 6 vui vẻ", tại đó các nhân viên sẽ chơi đá bóng, đi uống và chơi video game với nhau.

Bài viết của Nick Ciubotariu trên LinkedIn, xuất hiện lúc 22h30 theo giờ Hà Nội vào ngày 17/8, đã có hơn 1,1 triệu lượt xem, hơn 3000 lượt thích và hơn 800 bình luận. Các bình luận đa phần ủng hộ tác giả và Amazon. Không rõ cuộc tranh luận giữa hai bên có còn tiếp diễn nhưng tạm thời phần thắng đang nghiêng về Amazon.