Cơ chế một cửa quốc gia được triển khai chính thức tại các cảng hàng không quốc tế theo Quyết định số 43/2017/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Tuy nhiên, thời gian qua Tổng cục Hải quan nhận được một số đề nghị từ các hãng hàng không về gia hạn triển khai.

Cụ thể, theo thông tin từ Tổng cục Hải quan, một số hãng hàng không đề nghị gia hạn thời gian gửi thông tin liên quan đến tàu bay xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh tới Cổng thông tin quốc gia.

Về vấn đề này, Tổng cục Hải quan có công văn đề nghị các hãng hàng không, đại lý hàng không, công ty giao nhận nghiêm túc thực hiện việc khai báo các thông tin quy định tại Quyết định 43/2017/QĐ-TTg tới Cổng thông tin một cửa quốc gia theo đúng thời hạn đã quy định.

Riêng thông tin về đặt chỗ hành khách (PNR), Tổng cục Hải quan cho biết sẽ thông báo thời điểm và kế hoạch triển khai cụ thể trong thời gian tới.

Đối với các đơn vị chưa có hệ thống hoặc chưa kết nối với hệ thống để khai báo thông tin tới Cổng thông tin một cửa quốc gia thì có thể đăng ký tài khoản và khai báo trực tiếp tại các chức năng có sẵn trên Cổng thông tin một cửa quốc gia.

Để phục vụ triển khai Cơ chế một cửa quốc gia đường hàng không, Hải quan Việt Nam đã tổ chức thí điểm tại Cảng hàng không quốc tế Nội Bài, đồng thời tổ chức các lớp tập huấn trên cả nước dành cho cả cán bộ hải quan và doanh nghiệp.

Tổng cục Hải quan cũng cho hay: Hiện tại, bộ phận hỗ trợ của Tổng cục Hải quan cũng làm việc 24 giờ/7 ngày để giải đáp, hướng dẫn chi tiết việc khai báo và vướng mắc thông qua các đường dây nóng trực tiếp đã được thông báo và đăng tải trên trang web của Tổng cục.

Ngày 15/11/2017 theo Nghị định 43/2017/NĐ-CP, cơ chế một cửa quốc gia đường hàng không tại tất cả các cảng hàng không quốc tế trên cả nước. Trước đó, hệ thống một cửa hàng không được vận hành thí điểm tại Cảng hàng không quốc tế Nội Bài từ ngày 1/1/2017. Tính đến nay, 100% hãng hàng không có văn bản xác nhận đăng ký tham gia thực hiện Cơ chế một cửa quốc gia đường hàng không.

Do đó, thực hiện Quyết định số 43/2017/NĐ-CP của Thủ tướng Chính phủ, từ ngày 15/11/2017, cơ quan hải quan sẽ đồng loạt triển khai Cơ chế một cửa quốc gia đối với tàu bay xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh tại tất cả các cảng hàng không quốc tế trên cả nước.

Cơ chế một cửa đường hàng không là việc cho phép người làm thủ tục gửi thông tin, chứng từ điện tử để thực hiện thủ tục của cơ quan quản lý nhà nước liên quan đến tàu bay xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh thông qua Cổng thông tin một cửa quốc gia. Các cơ quan quản lý nhà nước ra quyết định thông quan qua Cổng thông tin một cửa quốc gia. 

Cơ chế một cửa quốc gia đường hàng không sẽ tiếp nhận thông tin về lịch khai thác bay, danh sách tổ bay, hành khách, hành lý, hàng hóa để thực hiện thủ tục điện tử đối với tàu bay nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh thông qua Cổng thông tin một cửa quốc gia đường hàng không. Thông tin gửi tới Cổng thông tin một cửa quốc gia được 5 cơ quan quản lý nhà nước tại cảng hàng không tiếp nhận, khai thác chung. Người làm thủ tục chỉ cần gửi thông tin điện tử cho cơ quan nhà nước một lần duy nhất tại địa chỉ: https://www.vnsw.gov.vn.

Các cơ quan quản lý nhà nước tại cảng hàng không gồm: Hải quan cửa khẩu, cảng vụ hàng không, công an cửa khẩu, cơ quan kiểm dịch động vật, cơ quan kiểm dịch thực vật, tổ chức kiểm dịch y tế biên giới.

Với việc triển khai Cơ chế một cửa hàng không, người làm thủ tục sẽ tiết kệm được thời gian, chi phí khi không phải nộp nhiều bộ chứng từ giấy tới các cơ quan quản lý nhà nước mà chỉ phải gửi thông tin điện tử một lần duy nhất tới Cổng thông tin một cửa quốc gia. Đồng thời được tiếp cận thông tin minh bạch, giảm tiếp xúc trực tiếp với cơ quan quản lý nhà nước.

So với hệ thống cũ, việc triển khai hệ thống một cửa có rất nhiều điểm mới. Trong đó, quan trọng nhất là các hãng hàng không cung cấp thông tin bằng phương thức điện tử cho cơ quan Chính phủ trong việc quản lý phương tiện vận tải hàng không.

Hiện nay các văn bản quy định quản lý phương tiện vận tải hàng không tại sân bay quốc tế đã có nhưng được quy định riêng rẽ bởi các cơ quan khác nhau, thiếu đồng bộ. Khi triển khai Cơ chế một cửa đường hàng không, toàn bộ các thông tin liên quan sẽ được khai báo bằng phương thức điện tử và được liên kết với tất cả hệ thống quản lý của các cơ quan nhà nước tại cảng hàng không.

Với cơ chế một cửa hàng không, lần đầu tiên cơ quan quản lý nhà nước tại cảng hàng không của Việt Nam yêu cầu cung cấp thông tin đặt chỗ hành khách nhằm đảm bảo an ninh hàng không, an ninh quốc gia và ngăn chặn khủng bố, buôn lậu ma túy qua đường không.

Ngoài ra, khi thông tin được gửi đến một cơ quan quản lý nhà nước thì ngay lập tức được tự động chia sẻ cho tất cả cơ quan liên quan, kết nối tất cả các khâu.

Bên cạnh đó, về phía cơ quan Hải quan còn thực hiện cung cấp thông tin giữa các cơ quan quản lý kho, bãi hàng không phục vụ cho công tác giám sát hải quan. Khi các cơ quan liên quan được chia sẻ những thông tin này sớm thì sẽ rút ngắn thời gian thông quan và hỗ trợ tốt cho doanh nghiệp logistic, doanh nghiệp vận tải và doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực xuất nhập khẩu.