Những hoạt chất phân lập từ rễ cây Hoàn Ngọc đang hấp dẫn các nhà khoa học nghiên cứu để sản xuất ra các dược phẩm mới có hoạt lực cao điều trị những bệnh viêm nhiễm đơn giản những bệnh nan y như ung thư, HIV/AIDS.

PGS.TS. Nguyễn Văn Hùng cùng các nhà KH Việt Nam thuộc phòng hóa Terpenes, Viện hóa học, Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã có một số công trình nghiên cứu nhằm phân lập những chất có trong lá và rễ của cây Hoàn Ngọc 7 năm tuổi, thu hoạch tại khu nuôi trồng của DN trà Hoàn Ngọc 7 Nga Tây Ninh.

Kết quả vượt trên sự mong đợi khi phát hiện và phân lập từ rễ cây thuốc này những hoạt chất sinh học có giá trị như: Lupeol, Lupenone, Betulin, Axit pomolic…Những chất này đã và đang hấp dẫn các nhà khoa học nghiên cứu để sản xuất ra các dược phẩm mới có hoạt lực cao điều trị những bệnh viêm nhiễm đơn giản cho đến các loại bệnh nan y như ung thư, HIV - AIDS.

Vậy những hoạt chất sinh học này có cơ chế tác dụng như thế nào? Dưới đây là các tiết lộ của công ty 7 Nga Tây Ninh, đơn vị chủ trì dự án cấp nhà nước “Tạo chế phẩm phòng chống khối u từ cây Hoàn Ngọc”.

Lupeol

Đây là hoạt chất được đánh giá là tác nhân có tiềm năng điều trị căn bệnh ung thư tuyến tụy.

Bệnh này đang là thách thức với y học bởi tế bào bệnh không chỉ kháng thuốc mà còn làm giảm khả năng điều trị lý - hóa do sự rối loạn của hệ thống hoạt hóa protein khối (Ras oncoprotein), ngăn cản sự hoạt động của thuốc phân hủy tế bào ung thư. Trong thử nghiệm trên tế bào bệnh ung thư tuyến tụy (AsPC-1), lupeol có khả năng áp chế Ras oncoprotein, do đó không chỉ khống chế tế bào bệnh phát triển mà còn giết chết chúng.

Ở nồng độ thấp (10microMolar), lupeol có khả năng khống chế quá trình tổng hợp thụ thể testosterone (một loại hormone được sản xuất bởi vỏ thượng thận làm thúc đẩy nhanh sự phát triển trong các mô mà nó tác động lên cũng như gây ảnh hưởng tới nhiều hoạt động chuyển hóa khác trong cơ thể), giết chết các tế bào ung thư tuyến tiền liệt cũng như các loại tế bào ung thư khác có chung một gốc như FAS – một trong ba cơ chế khởi động chương trình phá hủy tế bào ung thư.

Các nhà khoa học thế giới dùng lupeol thử nghiệm trên chuột thì thấy giảm số lượng tế bào ung thư cổ và đầu của chuột thí nghiệm. Ngoài ra nó còn phong tỏa quá trình trao đổi chất xung quanh khối u nhưng hầu như không gây phản ứng phụ cho các tổ chức tế bào lành ở xung quanh khối u.

{keywords}
Các nhà KH đang nỗ lực tìm kiếm thêm nhiều chất quý trong cây Hoàn Ngọc


Betulin

Khoa học hiện đại đã đánh giá cao vai trò của betulin trong phòng chống bệnh sốt rét, chống viêm nhiễm và là nguồn hoạt chất quí để tạo ra biệt dược chống bệnh ung thư và HIV/AIDS.

Các nhà khoa học của Mỹ ở đại học Minnesota và của Nga ở đại học Irkutsk đã phát hiện ra cơ chế ức chế sự hoạt động của virus HIV và độc tính của betulin với nhiều dòng tế bào ung thư khác nhau. Theo đó, betulin có khả năng ức chế HIV thâm nhập vào tế bào T bằng cách phong tỏa gp41 - một protein tối cần thiết trong quá trình xâm nhập vào tế bào của virus HIV.

Betulin sau quá trình tổng hợp của cơ thể, chuyển thành axit betulinic - một hợp chất quý hiếm có khả năng ức chế nhiều loại khối u trong cơ thể và ức chế HIV rất hiệu quả. Các nhà khoa học Nga còn nhận thấy Bentulinic còn có thể ức chế hoạt động biến đổi gene, nhiễm sắc thể trong cơ thể người do khả năng chống oxy hóa và kích thích cơ thể sản xuất interferons – điều chỉnh DNA bị “trục trặc”, giúp ổn định quá trình trao đổi chất của tế bào.

Betulinic được sử dụng nhằm bảo vệ tế bào gan bình thường khỏi bị tổn thương bởi các tác nhân hóa học. Các bệnh nhân đang áp dụng liệu pháp hóa trị, xạ trị được khuyến khích dùng thuốc hoặc các sản phẩm chứa betulin. Các sản phẩm thực phẩm chức năng chứa betulin có khả năng tăng cường hệ miễn dịch cho cư dân sống trong môi trường ô nhiễm và kéo dài tuổi thọ cho mọi người.

Axit Pomolic

Hiện nay, cuộc chiến chống ung thư đang gặp một vấn đề vô cùng nan giải là khối u có cơ chế kháng lại các tác nhân phá hủy tế bào bệnh nhờ vào loại protein Bcl-2 hoặc Bcl-xl. Chính yếu tố này khiến các phương pháp điều trị không đạt kết quả như mong muốn.

Các nhà khoa học đã phát hiện ra axit pomolic có thể hóa giải được cơ chế kháng thuốc của khối u thông qua khả năng áp đảo các protein Bcl-2 và Bcl-xl. Tế bào truyền bệnh Bcl-2 có khả năng kháng lại hàng loạt các tác nhân hóa trị liệu, vì vậy axit pomolic hay các dẫn xuất của nó có khả năng ức chế mạnh Bcl-2.

Điều này đã mở ra một trang mới cho ngành y dược với hy vọng sẽ có một sản phẩm chữa các bệnh ung thư đã nhờn thuốc, cũng như trong hóa trị liệu ung thư.

Đông Hường