Từ một chương trình mục tiêu quốc gia, phong trào thi đua “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới” đã lan tỏa sâu rộng, trở thành mạch nguồn cảm hứng thúc đẩy sự tham gia tích cực của cả hệ thống chính trị và hàng triệu người dân trên khắp mọi miền Tổ quốc.
Khởi phát từ năm 2011, đến nay, phong trào đã làm “thay da đổi thịt” những vùng quê nghèo khó, góp phần quan trọng trong tái cơ cấu nông nghiệp, phát triển kinh tế - xã hội bền vững, gìn giữ văn hóa truyền thống và nâng tầm đời sống người dân nông thôn.
Hơi thở cuộc sống từ mỗi phong trào
Phong trào thi đua xây dựng nông thôn mới đã trở thành làn sóng hành động rộng khắp, tạo sự chuyển mình mạnh mẽ từ đồng bằng đến miền núi, từ đất liền đến hải đảo. Với sự vào cuộc đồng bộ của các cấp, ngành và toàn dân, diện mạo nông thôn Việt Nam đang khoác lên mình một màu áo mới – xanh hơn, sạch hơn, văn minh hơn, thịnh vượng hơn.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, hưởng ứng phong trào, các bộ, ban, ngành Trung ương đã cụ thể hóa bằng nhiều chương trình hành động thiết thực. Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam triển khai Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, huy động sức dân, phát huy vai trò cộng đồng.
Bộ Công an đẩy mạnh chương trình chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới, hướng tới hình mẫu làng quê hiện đại, thông minh, tăng cường kết nối và minh bạch hóa quản lý.
Bộ Quốc phòng tập trung đầu tư phát triển các khu kinh tế - quốc phòng tại những vùng chiến lược, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo – nơi người dân vẫn còn nhiều khó khăn về hạ tầng và dịch vụ công.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường tham mưu các chính sách tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng, phát triển nông nghiệp sinh thái, nông dân văn minh và nông thôn hiện đại.
Trong khi đó, Bộ Khoa học và Công nghệ triển khai nhiều chương trình chuyển giao công nghệ, hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội vùng nông thôn và miền núi, với điểm nhấn là phong trào “Bình dân học vụ số”, lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng.
Tại các tỉnh, thành phố, nhiều cơ chế chính sách đã được ban hành để huy động hiệu quả các nguồn lực, đầu tư xây dựng hạ tầng nông thôn, chuyển đổi mô hình sản xuất, ứng dụng công nghệ cao vào nông nghiệp. Nhiều địa phương đi đầu trong xây dựng nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu với định hướng rõ ràng: phát triển xanh, sinh thái, tuần hoàn, có chuỗi giá trị gắn kết từ sản xuất đến tiêu dùng trong nước và xuất khẩu.
Đáng chú ý, nguồn lực xã hội hóa đã trở thành nhân tố quan trọng trong thành công của phong trào. Người dân không chỉ là người thụ hưởng mà còn là chủ thể trung tâm. Hàng triệu người đã góp công, góp của, hiến đất, giữ gìn môi trường, xây dựng tuyến đường hoa, cổng làng kiểu mẫu, nhà văn hóa khang trang và thậm chí cả mô hình du lịch cộng đồng tại những vùng quê yên bình.
Những mô hình sáng tạo, cách làm hay
Điều làm nên bản sắc riêng và sức hấp dẫn của phong trào thi đua xây dựng nông thôn mới chính là các mô hình sáng tạo được phát triển phù hợp với đặc thù từng vùng miền. Mỗi địa phương, mỗi cộng đồng đều có những câu chuyện riêng truyền cảm hứng.
Tại Ninh Bình, mô hình “Xã thông minh” ở Yên Hòa, huyện Yên Mô được Tổ chức FAO chọn làm mô hình điểm “Làng số”. Quảng Ninh duy trì hiệu quả Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” với hơn 400 sản phẩm OCOP chất lượng cao. Cà Mau có sáng kiến đưa cây màu xuống chân ruộng lúa để tăng vụ, tăng thu nhập cho nông dân vùng bãi ngang ven biển. Tỉnh Gia Lai triển khai mô hình làng thanh niên “2 không, 2 có”: không đói nghèo, không mù chữ; có việc làm ổn định, có văn hóa mới.
Hội Cựu chiến binh Việt Nam lan tỏa mô hình “Cựu chiến binh gương mẫu giảm nghèo”. Bắc Giang nổi bật với mô hình “Xây lò đốt rác và bể chứa xử lý vỏ thuốc bảo vệ thực vật”. Người dân Đồng Tháp mạnh dạn sản xuất lúa hữu cơ gắn với công nghệ 4.0 và tiêu thụ theo chuỗi liên kết. Đoàn Thanh niên Sơn La ghi dấu ấn với mô hình “Ánh sáng bản làng” – thắp sáng nhiều vùng cao, mang lại hy vọng và niềm tin mới cho đồng bào dân tộc thiểu số.
Theo Bộ trưởng Bộ Nội vụ, giai đoạn 2021 – 2025 là thời điểm then chốt để nâng tầm và phát huy cao độ những thành quả đã đạt được. Phong trào thi đua “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới” tiếp tục được xác định là động lực quan trọng thúc đẩy sự phát triển đồng đều, bền vững giữa các vùng miền, đảm bảo an sinh xã hội và phát huy giá trị bản sắc văn hóa dân tộc.
Trong thời gian tới, yêu cầu đặt ra không chỉ dừng lại ở “nông thôn mới” mà phải là “nông thôn mới nâng cao”, “kiểu mẫu”, “thông minh”. Những tiêu chí ngày càng cao đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt hơn nữa từ các cấp chính quyền, sự đồng hành sâu sát từ doanh nghiệp, nhà khoa học và đặc biệt là sự đồng thuận của người dân – nhân tố quyết định sự thành công bền vững.
.svg){kind=icon}
