Bộ TT&TT đã yêu cầu ngăn chặn, gỡ bỏ hơn 2.200 clip xấu, độc trên Youtube

Các giải pháp để ngăn chặn thông tin xấu, độc trên mạng xã hội; việc xử lý hành vi lập trang Facebook mạo danh lãnh đạo Đảng, Nhà nước là một trong những vấn đề được các đại biểu Quốc hội tập trung chất vấn người đứng đầu Bộ TT&TT trong phiên họp chiều ngày 18/4/2017 của Ủy ban thường vụ Quốc hội.

Trong thông tin trả lời các đại biểu về vấn đề nêu trên, Bộ trưởng Bộ TT&TT Trương Minh Tuấn đã ví mạng xã hội như con đường, trên đường đi có người tốt người xấu và người xấu dùng mạng xã hội để làm điều ác.

Theo Bộ trưởng, thông tin trên mạng lan truyền với tốc độ chóng mặt đến mọi ngõ ngách của đời sống xã hội. Tin tốt trên mạng xã hội đưa lại hiệu quả tích cực, tin xấu sẽ gây ra những hậu quả khôn lường cho xã hội. Nhiều đối tượng xấu lợi dụng mạng xã hội để tung tin, bôi nhọ, nói xấu người khác. “Thế giới rất "đau đầu" về vấn đề này. Việt Nam không ngoại lệ, cũng đang phải đối mặt với những mặt trái của mạng xã hội”, Bộ trưởng nhận định.

Đề cập đến thực trạng hoạt động cung cấp thông tin trên mạng, Bộ trưởng cho biết, nội dung thông tin trên mạng hiện nay được cung cấp bởi 2 nguồn. Nguồn thứ nhất là thông tin từ các cơ quan báo chí chính thống gồm báo chí in, báo chí điện tử và phát thanh, truyền hình; và nguồn thứ hai là truyền thông xã hội (các trang thông tin điện tử và mạng xã hội do tổ chức, cá nhân (không phải là cơ quan báo chí) đăng tải). Với 2 nguồn cung cấp trên, tác động của từng nguồn đối với xã hội cũng khác nhau.

Bộ trưởng nhấn mạnh, việc thông tin trên mạng trong thời gian qua xuất hiện một số vấn đề nổi cộm gây bức xúc trong dư luận xã hội như hành vi tung tin giả, phát tán tin xấu, độc; nhiều phát ngôn, bình luận thiếu chuẩn mực, thậm chí vi phạm pháp luật như nói xấu, kích động hằn thù, vu khống, bôi nhọ, xúc phạm nhân phẩm, danh dự, uy tín của cá nhân và tổ chức mà chủ yếu xuất phát từ nguồn truyền thông xã hội, đặc biệt là từ các mạng xã hội do tổ chức nước ngoài cung cấp xuyên biên giới vào Việt Nam.

Qua theo dõi hoạt động cung cấp nội dung thông tin trên mạng, Bộ TT&TT đã nhận thấy, các trang thông tin điện tử, mạng xã hội do tổ chức, cá nhân trong nước, đặc biệt là các trang đã được cấp phép hoạt động phần lớn đều tuân thủ đúng quy định của pháp luật hiện hành. Một số ít trường hợp để xảy ra sai phạm và nội dung vi phạm chủ yếu là do cho phép thành viên chia sẻ nội dung vi phạm về thuần phong mỹ tục, dung tục, phản cảm, thông tin sai sự thật.

Đối với các trang mạng xã hội do tổ chức, cá nhân tại nước ngoài cung cấp xuyên biên giới vào Việt Nam, các trang này đang được người dùng Việt Nam lựa chọn sử dụng nhiều, điển hình là nước ta có 45 triệu người sử dụng Facebook, là một trong 10 nước có lượng người sử dụng Youtube cao nhất thế giới.

"Điều này cho thấy, thông tin trên trang mạng xã hội của nước ngoài đang ngày càng có tác động lớn đến người sử dụng tại Việt Nam; trong khi đó, những thông tin tiêu cực như thông tin xuyên tạc, nói xấu, kêu gọi kích động bạo lực, chống phá Đảng, Nhà nước… chủ yếu tồn tại trên mạng xã hội nước ngoài, do nhận thức của người sử dụng cho rằng mạng xã hội này có nguồn gốc từ nước ngoài, là môi trường ảo nên có thể tự do phát ngôn mà không phải chịu trách nhiệm", Bộ trưởng phân tích.

Thừa nhận trong giai đoạn trước đây việc kiểm soát các trang mạng xã hội nước ngoài cung cấp dịch vụ tại Việt Nam như Google, Facebook là khó, Bộ trưởng cũng cho biết, thời gian gần đây, chúng ta đã phải điều chỉnh các quy định của pháp luật Việt Nam.

“Vấn đề đặt ra ở đây là chúng ta có đủ biện pháp để điều chỉnh hành vi của người sử dụng tại Việt Nam nhưng “con đường” thì được điều chỉnh bởi luật lệ nước ngoài. Cho nên, hành vi của người sử dụng mạng xã hội nước ngoài cung cấp thông tin vào Việt Nam cũng không kiểm soát được. Tuy nhiên, Bộ TT&TT đã có Thông tư 38 ngày 26/12/2016 quy định chi tiết về việc cung cấp thông tin công cộng qua biên giới và bước đầu đã có cơ sở pháp lý để yêu cầu các doanh nghiệp cung cấp thông tin qua biên giới phải có trách nhiệm phối hợp gỡ bỏ thông tin vi phạm theo quy định của pháp luật Việt Nam”, Bộ trưởng nêu rõ.

Thông tin với các đại biểu Quốc hội về các giải pháp để ngăn chặn thông tin xấu, độc trên mạng, nhấn mạnh giải pháp truyền thông và hành lang pháp lý, Bộ trưởng Trương Minh Tuấn cho rằng, để đối phó hiệu quả với tin giả, tin xấu trên mạng xã hội, cần thiết phải có thông tin chính xác, kịp thời trên các phương tiện thông tin đại chúng chính thống. Khi thông tin báo chí chính thống không đầy đủ hoặc chậm, người dân sẽ tìm đọc trên mạng xã hội. Phải nhìn nhận thực tế là, số đông người dân vẫn tin vào tin tức trên báo chí chính thống, bằng chứng là lượng người đọc trên báo điện tử vẫn nổi trội, áp đảo.

Chính vì vậy, việc quy hoạch báo chí, làm trong sạch đội ngũ những người làm báo, chấn chỉnh những tiêu cực, đảm bảo sự minh bạch trong tiếp cận thông tin là giải pháp căn bản nhất để áp đảo những thông tin xuyên tạc, thông tin sai trái trên mạng xã hội. Bên cạnh đó, Bộ TT&TT đã rà soát lại hành lang pháp lý và sẽ kiến nghị bổ sung cho phù hợp với luật pháp Việt Nam và thông lệ quốc tế đối với lĩnh vực này.

Bộ trưởng cho hay, với những trường hợp vi phạm xác định được nhân thân của người vi phạm, Bộ TT&TT áp dụng các quy định của pháp luật hiện hành để xử lý; và luật pháp nước ta có đủ điều kiện để điều chỉnh các hành vi sai phạm đó. Trong thực tế, năm 2015 đã xử phạt hành chính 11 trường hợp. Năm 2016,  đã xử phạt 4 trường hợp và tiến hành 2 đợt thanh tra. Chỉ tính từ đầu năm 2017 đến ngày 12/4 vừa qua, Bộ TT&TT đã tiến hành xử phạt 10 trường hợp.

Đối với những trường hợp không xác định được nhân thân, theo Bộ trưởng, trước đây việc yêu cầu các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ nước ngoài như Google, Youtube, Facebook gỡ bỏ thông tin vi phạm pháp luật Việt Nam là rất khó khăn. Tuy nhiên từ giữa tháng 2/2017 cho đến nay, từ khi có Thông tư 38, Bộ TT&TT đã có cơ sở pháp lý để yêu cầu các doanh nghiệp nêu trên phải tuân thủ các quy định của pháp luật Việt Nam.

Đồng thời, Bộ TT&TT đã phát hiện và cảnh báo cho các doanh nghiệp quảng cáo về tình trạng Google gắn quảng cáo nhiều thương hiệu nổi tiếng trong và ngoài nước trên các video clip phản động, bịa đặt, bôi nhọ lãnh đạo cấp cao trên kênh Youtube của Google. Chính điều này đã dẫn đến việc các đại lý quảng cáo lớn tại Việt Nam đồng loạt dừng quảng cáo trên toàn hệ thống của Google trong thời gian vừa qua. Trên cơ sở đó, phía Google cũng đã đồng ý thiết lập cơ chế riêng để Bộ TT&TT có thể yêu cầu Google gỡ bỏ số lượng lớn các video clip vi phạm trên Youtube.

Riêng thời gian qua, Bộ TT&TT đã phát hiện và gửi yêu cầu Google ngăn chặn, gỡ bỏ hơn 2.200 video clip có nội dung xấu độc, mà chủ yếu là nói xấu, bôi nhọ các lãnh đạo Đảng, Nhà nước phát trên kênh Youtube. Đến ngày 12/4/2017, Google đã ngăn chặn, gỡ bỏ 1.299 video clip có nội dung xấu độc trên kênh Youtube theo đề nghị của Bộ TT&TT, trong đó có việc phối hợp để xử lý một kênh phản động có hẳn 500 video clip xấu độc.

Không chỉ ngăn chặn, gỡ bỏ thông tin xấu, độc trên kênh Youtube, gần đây nhất, trong buổi làm việc ngày 4/4/2017, Bộ TT&TT đã tiếp tục làm việc và yêu cầu Google đồng ý thiết lập những cơ chế ngăn chặn, gỡ bỏ thông tin xấu, độc vi phạm quy định pháp luật Việt Nam trên các nền tảng khác của Google như các blog hay các trang web sử dụng hạ tầng của Google.

Trả lời trực diện vào câu hỏi của đại biểu Nguyễn Sỹ Cương (Ninh Thuận) về giải pháp của Bộ TT&TT  để xử lý tình trạng lập trang Facebook giả của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Bộ trưởng Trương Minh Tuấn cho biết, trong tháng tới, Bộ sẽ làm việc tiếp với Facebook để yêu cầu gỡ bỏ các trang mạo danh các lãnh đạo Đảng, Nhà nước trên mạng xã hội này.

“Giám đốc điều hành nội dung của Facebook đã đồng ý vào Việt Nam làm việc với chúng tôi trong khoảng từ ngày 24 - 26/4/2017. Bộ TT&TT cũng vừa thành lập tổ công tác xử lý thông tin trên mạng với sự tham gia của các đơn vị có liên quan để phối hợp xử lý thông tin vi phạm một cách nhanh chóng, hiệu quả nhất, từ việc phát hiện, xác định thông tin vi phạm cho đến việc thực hiện các biện pháp xử lý hành chính, ngăn chặn kỹ thuật cũng như phối hợp xử lý với các đơn vị chức năng của các cơ quan, bộ, ngành khác và các địa phương”, Bộ trưởng nói.

Cần có mạng xã hội của doanh nghiệp Việt cạnh tranh được với Facebook

Cũng theo người đứng đầu Bộ TT&TT, một trong những giải pháp then chốt về mặt kỹ thuật sẽ được Bộ này triển khai thời gian tới là tiến hành các biện pháp cần thiết với các doanh nghiệp trong nước cho tổ chức, cá nhân nước ngoài thuê chỗ lưu trữ thông tin số tại Việt Nam để từ đó cung cấp thông tin công cộng cho người sử dụng Việt Nam (chủ yếu là cho 2 doanh nghiệp Google, Facebook thuê).

Bộ TT&TT cũng dự kiến triển khai giải pháp kỹ thuật nữa, đó là xây dựng công cụ đo lường theo thời gian mức độ lan truyền, phát tán thông tin trên mạng xã hội và phương tiện truyền thông trực tuyến khác. Đồng thời, Bộ TT&TT sẽ nghiên cứu phương án xây dựng công cụ quản lý, thu thập, phòng ngừa và cảnh báo, công cụ đánh giá truy cập web để làm căn cứ thực hiện các chính sách quản lý nhà nước về thông tin trên Internet; Xây dựng cơ chế phối hợp giữa các đơn vị quản lý và doanh nghiệp nghiên cứu nhằm định hướng cho việc xây dựng bộ lọc và có cơ chế cập nhật để khi có yêu cầu, các doanh nghiệp có thể thực hiện, kịp thời ngăn chặn truy cập, chia sẻ, tạm ngừng hiển thị nội dung trên mạng Internet khi phát hiện thông tin vi phạm.

Về giải pháp truyền thông và nâng cao nhận thức, Bộ trưởng cho biết, Bộ TT&TT đã chủ động cung cấp, định hướng thông tin kịp thời cho các cơ quan báo chí. Gần đây, các cơ quan báo chí đã thông tin rất đậm nét về những vi phạm của Google, Facebook, Youtube kể cả trong nước và nước ngoài để công chúng biết được các biện pháp Bộ TT&TT đang triển khai, đồng thời tăng cường sự giám sát, phát hiện sai phạm từ cộng đồng. Cùng với đó, Bộ TT&TT cũng sẽ tiếp tục chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan triển khai công tác tuyên truyền, phổ biến, nâng cao nhận thức cho người sử dụng mạng xã hội.

Đáng chú ý, theo Bộ trưởng, Bộ TT&TT đang thúc đẩy phát triển mạng xã hội do doanh nghiệp Việt Nam cung cấp dịch vụ: “Hiện nay, tại Việt Nam, một số mạng xã hội của nước ngoài như Youtube, Facebook vẫn đang chiếm thị phần lớn trên thị trường, vì vậy trong ngắn hạn các biện pháp quản lý, tuyên truyền vẫn cần được tiến hành đối với các mạng xã hội này. Nhưng về dài hạn, chúng ta cần phải có những mạng xã hội do doanh nghiệp Việt Nam cung cấp dịch vụ có khả năng thay thế hoặc cạnh tranh được với Facebook tại Việt Nam”.

Trong thời gian vừa qua cũng như trong giai đoạn tới, Bộ TT&TT sẽ tăng cường hợp tác quốc tế để thiết lập các đầu mối và cơ chế phối hợp giữa Bộ với các doanh nghiệp nước ngoài cung cấp dịch vụ xuyên biên giới vào Việt Nam trong việc ngăn chặn, gỡ bỏ thông tin xấu, độc, vi phạm quy định của pháp luật Việt Nam.

Hiện Bộ TT&TT đã thiết lập được đầu mối với Google, Facebook - 2 dịch vụ của nước ngoài có đông người Việt Nam sử dụng. Tới đây, Bộ sẽ thiết lập đầu mối, cơ chế hợp tác với một số doanh nghiệp khác như Apple, Microsoft…; đẩy mạnh các hoạt động hợp tác quốc tế trên thế giới và trong khu vực để tăng cường trao đổi kinh nghiệm xử lý các vấn đề này.

Ngoài ra, tăng cường cơ chế phối hợp giữa các bộ, ngành và địa phương trong việc quản lý nội dung thông tin trên mạng cũng là giải pháp sẽ được Bộ TT&TT tiếp tục triển khai trong thời gian tới. 

“Hiện nay, lĩnh vực hoạt động của các bộ, ngành đều được cung cấp trên mạng thông qua các ứng dụng chuyên ngành như: mua bán trực tuyến, thanh toán trực tuyến, khám trực tuyến, đào tạo trực tuyến… Việc quản lý hoạt động cung cấp thông tin, dịch vụ trên mạng liên quan đến nhiều bộ, ngành. Do đó, để việc quản lý nội dung dịch vụ một cách có hiệu quả trên mạng thì cần có sự phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành liên quan”, Bộ trưởng cho hay.