
Phanh ô tô là một bộ phận quan trọng của hệ thống lái. Vì vậy, trong quá trình lái xe, bạn nghe thấy tiếng rít chói tai vang lên hoặc đáng sợ hơn là khó bốc ra từ hộc bánh xe, đó là dấu hiệu cho biết hệ thống phanh đang gặp vấn đề bất thường.

Khi mang xe đi kiểm tra, nếu kỹ thuật viên thông báo rằng một bên má phanh bị mòn nhanh hơn bên kia thì dưới đây sẽ là những nguyên nhân có thể dẫn đến điều này.
Kẹp phanh hoặc chốt trượt bị kẹt
Kẹp phanh (caliper) có nhiệm vụ ép má phanh vào đĩa phanh (rotor) mỗi khi bạn đạp phanh. Khi một kẹp phanh bị kẹt, nó sẽ tiếp tục ép má phanh đó vào đĩa phanh rất lâu sau khi bạn nhả phanh. Nếu điều đó xảy ra trong một thời gian dài, má phanh ở vị trí đó sẽ bị mòn nhanh hơn đáng kể.
Tình trạng tương tự cũng xảy ra nếu các chốt trượt bị han gỉ hoặc khô dầu. Chúng cần được bôi trơn thường xuyên để mọi thứ chuyển động trơn tru. Nếu không, má phanh của bạn sẽ chỉ hoạt động hiệu quả ở một bên.
Má phanh gắn không cân đối hoặc có chất lượng kém

Các má phanh được lắp không đúng cách (hoặc các má phanh giá rẻ không vừa vặn) có thể khiến việc tiếp xúc giữa má và đĩa phanh không đồng đều, gây ra hiện tượng mòn không đều. Hãy tưởng tượng bạn đi giày mà chỉ một bên đế tiếp xúc một nửa mặt đất – lâu ngày một bên sẽ mòn nhanh hơn bên kia.
Áp suất phanh không cân bằng
Hệ thống phanh thủy lực vận hành dựa trên áp suất đồng đều đến từng bánh. Khi ống dầu, xi-lanh chính bộ phân phối áp lực chính gặp vấn đề như tắc, rò rỉ hoặc kém nhạy khiến áp suất truyền đến má phanh sẽ bị chênh lệch. Bên nhiều áp lực thắng mạnh, phanh sẽ mòn mau hơn, còn bên còn lại hoạt động "hờ hững", đĩa vẫn quay dù xe đã vào số P.
Đĩa phanh bị cong vênh
Không cần cong vênh quá nhiều, chỉ một góc nhô nhẹ hay chỗ lõm li ti trên đĩa cũng đủ gây ra sự chênh lệch độ dày, độ phẳng bề mặt. Khi đó bạn sẽ cảm nhận được rung giật ở bàn đạp phanh.

Má phanh phải liên tục điều chỉnh để khớp bề mặt đĩa phanh không đều, từ đó hình thành các vệt mòn không đồng nhất. Tháo ra, đo độ phẳng và mài lại hay thay mới đĩa là cách duy nhất để trả lại sự đồng đều cho bề mặt phanh.
Vấn đề hệ thống treo hoặc lốp xe
Phanh không hoạt động một mình mà là sự phối hợp giữa má phanh, đĩa phanh và mặt đường qua lốp xe, hệ thống treo. Khi lốp xe mòn không đều, góc đặt bánh sai (toe, camber), hoặc chi tiết treo như rotuyn, thanh cân bằng lỏng lẻo, lực phanh sẽ bị phân tán bất hợp lý.

Kết quả là một góc bánh chịu tải lực phanh lớn hơn, khiến má phanh mòn lệch. Nếu không xử lý sớm, bạn có thể sẽ phải chi trả nhiều hơn cho các bộ phận bổ sung và căn chỉnh bánh xe.
Các giải pháp và lưu ý đối với người dùng
- Vệ sinh, bôi trơn kẹp phanh và chốt trượt định kỳ, giúp cơ cấu hoạt động êm ái, tránh kẹt cứng.
- Sử dụng má phanh, đĩa chất lượng cao, lắp đúng kỹ thuật, tuân thủ khoảng khe hở theo khuyến nghị của nhà sản xuất.
- Kiểm tra độ phẳng đĩa phanh mỗi 20.000 - 30.000km; mài lại hoặc thay mới nếu phát hiện cong vênh.
- Kiểm tra áp suất và thay dầu phanh đúng chu kỳ, thay xi-lanh gặp sự cố.
- Căn chỉnh và cân bằng lốp, kiểm tra hệ thống treo định kỳ để lực phanh luôn được phân bổ đồng đều.
Cuối cùng, việc duy trì chăm sóc và bảo dưỡng ô tô đúng định kỳ không chỉ giúp phanh xe hoạt động êm ái, ổn định và nâng tầm an toàn cho mỗi hành trình mà còn giúp tiết kiệm chi phí sửa chữa. Hãy để phanh của xe bạn luôn ở trạng thái tốt nhất trước mỗi chuyến đi.
Bạn đang hài lòng hay thất vọng với xế cưng của mình? Hãy chia sẻ bài viết trải nghiệm về chiếc xe của mình tới Báo VietNamNet theo email: [email protected]. Các nội dung phù hợp sẽ được đăng tải. Xin cảm ơn!
